میخواهی بدونی دادرسی مالیاتی چیه یا مراحلش به چه شکله؟ما هر اطلاعاتی که بخواهی در مورد این موضوع رو در اختیارت میزاریم ما رو دنبال کن
🔹 این روزا مالیات بیشتر از همیشه برای دولت مهم شده. خب طبیعیه، چون یکی از اصلی ترین منابع درآمد دولت همینه. اما از اون طرف خیلی ها هم هستن که می خوان هرطور شده از زیر بار مالیات در برن یا کمترش رو پرداخت کنن. از طرف دیگه کارمندان اداره مالیات هم با اینکه خیلی دقیق کار می کنن، ولی باز احتمال خطا وجود داره. همینجاست که یه موضوع خیلی مهم به اسم دادرسی مالیاتی میاد وسط.
✨ دادرسی مالیاتی یعنی چی؟
به زبون ساده، دادرسی مالیاتی یه مسیر و روال مشخصه که وقتی یه مودی (یعنی کسی که باید مالیات بده) به برگه تشخیص مالیاتی یا مبلغی که براش تعیین شده اعتراض داره، می تونه از اون استفاده کنه. در واقع این فرآیند طراحی شده تا حق و حقوق مودی ها حفظ بشه و کسی مجبور نباشه بیشتر از چیزی که باید، مالیات بده.
📌 تو ایران، دادرسی مالیاتی به دو بخش تقسیم می شه:
- دادرسی درون سازمانی
- دادرسی برون سازمانی
که در مجموع، ۷ تا مرجع مختلف برای رسیدگی به اعتراض ها وجود داره. هر کدوم از این مراجع، مرحله به مرحله موضوع رو بررسی می کنن تا در نهایت یا حق با اداره مالیاته یا با مودی.
🔍 حالا چرا دادرسی مالیاتی مهمه؟
چون فرض کن شما یه کسب وکار کوچیک داری و اداره مالیات برات یه رقم اشتباه زده باشه. اگه راهی برای اعتراض نباشه، مجبوری اون مبلغ رو پرداخت کنی. اما با دادرسی مالیاتی، می تونی مراحل قانونی رو طی کنی و مطمئن بشی فقط همون چیزی رو می دی که واقعا باید بدی.
🚀 از برگه تشخیص تا برگ قطعی
کل مسیری که یه مودی از لحظه ای که برگه تشخیص مالیات به دستش می رسه تا وقتی که برگ قطعی صادر می شه طی می کنه، همون فرآیند دادرسی مالیاتیه. یعنی اگه اعتراضی داشته باشی، می تونی تو این مسیر اقدام کنی و نتیجه بگیری.
هدف از دادرسی مالیاتی
🔹 وقتی صحبت از دادرسی مالیاتی می شه، اولین چیزی که باید بدونی اینه که هدف اصلیش کم کردن فشار مالیات های اضافیه. خیلی وقتا ممیز اداره مالیات یه مبلغی رو برای مالیات مشخص می کنه که ممکنه بیشتر از چیزی باشه که واقعاً باید پرداخت بشه. اینجاست که دادرسی وارد عمل می شه تا جلوی هزینه های ناعادلانه رو بگیره و سرمایه کسب وکار الکی هدر نره. به زبون ساده، دادرسی مالیاتی یه سپر دفاعیه برای اینکه کسب وکارها مجبور به پرداخت پول اضافه نشن 💰🛡️.
✨ نقطه شروع دادرسی از کجاست؟
همه چیز از جایی شروع می شه که مودی (یعنی کسی که باید مالیات بده) با رقم نوشته شده روی برگه تشخیص مخالف باشه. تو این شرایط باید اعتراض خودش رو به صورت رسمی اعلام کنه و این کار معمولاً با نوشتن و تحویل لایحه مالی به سازمان امور مالیاتی انجام می شه 📄✍️.
⏰ حالا محدودیت زمانی چطوره؟
وقتی برگه تشخیص مالیات بهت ابلاغ شد، از همون روز فقط یه ماه (۳۰ روز) فرصت داری اعتراض کنی. این اعتراض باید کاملاً قانونی و مستند باشه تا وارد مرحله بررسی بشه. اگه این مهلت تموم بشه و اقدامی نکنی، دیگه هیچ اعتراضی پذیرفته نمی شه ⛔. پس خیلی مهمه که زمان رو از دست ندی.
🔍 نکته مهم دیگه اینه که این مسیر فقط به یه مرحله ختم نمی شه. فرض کن اعتراضت رو ثبت کردی ولی اداره مالیات قبولش نکرد. خب، دنیا به آخر نرسیده! تو قانون برای این شرایط هم راه پیش بینی شده. یعنی می تونی اعتراضت رو به مراجع دیگه ببری و دوباره موضوع رو پیگیری کنی. فقط باید حواست باشه برای هر مرحله، زمان مشخصی تو قانون تعیین شده ⏳⚖️.
مراحل دادرسی مالیاتی چیست؟
🔹 وقتی اسم دادرسی مالیاتی میاد، خیلی ها فکر می کنن یه فرآیند پیچیده و سختیه، در حالی که اگه بدونی قدم به قدمش چطوریه، می تونی خیلی راحت تر و منطقی تر پیگیریش کنی. دادرسی در واقع مسیریه که مودی برای اعتراض به مالیاتی که براش در نظر گرفته شده، طی می کنه تا به یه نتیجه عادلانه برسه ⚖️.
🔍 کل این مسیر به دو دسته تقسیم می شه: درون سازمانی و برون سازمانی. یعنی اول داخل خود سازمان امور مالیاتی مراحلی برای بررسی اعتراض هست، و اگه اونجا نتیجه نگرفتی، می تونی بری سراغ مراجع بیرونی مثل دیوان عدالت اداری.
✨ حالا بیایم مرحله ها رو یکم ساده تر و کاربردی تر بررسی کنیم:
📌 یکی از اولین قدم ها چیزی به اسم دادرسی اداریه. تو این مرحله وقتی برگ تشخیص مالیات بهت ابلاغ می شه، باید بررسی کنی که آیا درست صادر شده یا نه. چون طبق قانون، هر برگ تشخیص باید شرایط خاصی داشته باشه (که تو ماده ۲۳۷ قانون مالیات های مستقیم گفته شده). اگه به نظرت مبلغی که توی اون برگ نوشته شده ناعادلانه ست، می تونی تو این مرحله اعتراض خودت رو ثبت کنی.
📌 اگه موضوع با اعتراض اداری حل نشد، نوبت می رسه به هیأت های حل اختلاف مالیاتی بدوی و تجدیدنظر. اینجا پرونده ت توسط چند نفر دیگه بررسی می شه و به حرف هر دو طرف – یعنی هم مودی و هم اداره مالیات – گوش داده می شه. در نهایت یه رأی داده می شه که می تونه شرایط رو به نفع تو تغییر بده یا همون قبلی تأیید بشه ⚖️📄.
📌 یه مرحله خیلی مهم دیگه شورای عالی مالیاتیه. این شورا بیشتر روی مسائل قانونی و شکلی تمرکز داره تا ببینه آیا رأی هایی که صادر شده درست طبق قانون بوده یا نه. یعنی به نوعی می شه گفت بالاترین مرجع نظارتی داخل خود سازمانه 👨⚖️.
📌 از طرفی اگه به همه این مراحل اعتماد نکردی یا همچنان نتیجه مطلوب نگرفتی، می تونی بری سراغ مراجع برون سازمانی. مثل هیأت موضوع ماده ۲۵۱ مکرر یا حتی دیوان عدالت اداری. اینجا دیگه پرونده ت از چارچوب اداره مالیات خارج می شه و توی مرجعی مستقل بررسی می شه 🏛️.
در نهایت همه این مسیرها به یه رأی ختم می شن که قطعی و لازم الاجراست. یعنی یا مالیاتی که برات تعیین شده تأیید می شه یا تغییر می کنه و بعد از اون باید تکلیف پرداخت مشخص بشه 💰.
📌 وقتی صحبت از ماده ۲۳۷ قانون مالیات های مستقیم می شه، در واقع داریم درباره اولین و مهم ترین قدم توی ماجرای دادرسی مالیاتی حرف می زنیم. این ماده میگه هر برگ تشخیص مالیات باید شفاف، دقیق و بر اساس مدارک و دلایل محکم تنظیم بشه. یعنی چی؟ یعنی توی اون برگ باید همه فعالیت ها و درآمدهایی که بهت نسبت دادن، واضح و روشن نوشته شده باشه تا جای هیچ ابهامی نمونه 🔎.
🖊️ یه نکته جالب اینجاست که ممیز یا همون کارشناس اداره مالیات وقتی برگه رو امضا می کنه، باید اسم و سمتش رو هم واضح توی همون برگه درج کنه. چون اون شخص از همه نظر مسئول چیزیه که نوشته. حتی اگه تو بهش مراجعه کنی و بخوای بدونی چرا این مالیات رو برات بریده، وظیفه داره جزئیات گزارشی رو که باعث صدور این برگ شده بهت توضیح بده.
📄 حالا اولین کاری که باید بکنی اینه که گزارش رسیدگی رو از اداره مالیات بگیری. این گزارش همون مستنداتیه که پایه و اساس برگ تشخیص مالیاتته. اگه این گزارش مبهم بود یا اصطلاحاتش رو متوجه نشدی، اصلاً تعارف نکن؛ مستقیم از ممیز بپرس. حق توئه که همه چیز رو شفاف بفهمی 🙂.
🔑 یه نکته مهم اینجاست: اگه ممیز به مدارکی استناد کرده باشه که تو نداریشون، می تونی طبق همین ماده ۲۳۷ درخواست بدی و اون مدارک رو مطالبه کنی. در واقع توی این مرحله باید مثل یه کارآگاه عمل کنی 🕵️♂️؛ همه اسناد و ادعاهایی که توی برگ تشخیص نوشته شده رو جمع آوری کنی و با مدارک حسابداری خودت تطبیق بدی تا مطمئن بشی ادعاها درستن یا نه.
⏳ یادت نره! تو فقط ۴۵ روز وقت داری بعد از ثبت اعتراضت، بری سراغ ممیز کل مالیاتی و برای توافق اقدام کنی. این مهلت خیلی مهمه چون اگه از دستش بدی، کارت سخت تر می شه و باید مراحل بالاتری رو طی کنی.
حالات مختلف در مرحله توافق با ممیز کل مالیاتی
📌 وقتی پای توافق با ممیز کل مالیاتی وسط میاد، یعنی داریم وارد ماده ۲۳۸ قانون مالیات های مستقیم می شیم. این مرحله درست بعد از ابلاغ برگ تشخیص مالیاته. حالا اگه تو به اون برگ اعتراض داشته باشی، باید سریع دست به کار بشی و اعتراضت رو یا به صورت سیستمی توی سامانه ثبت کنی یا کتبی تحویل بدی. از همون روزی هم که اعتراضت ثبت بشه، ۴۵ روز فرصت داری برای اینکه پرونده ات دوباره بررسی بشه و شاید توی همین مرحله با ممیز کل به توافق برسی ⏳.
⚖️ حالا توی این مرحله چند حالت مختلف پیش میاد. گاهی ممکنه ممیز کل کاملاً ادعاهای قبلی رو رد کنه و باهات به توافق برسه، گاهی بخشی از مالیاتت رو تعدیل کنه و در نهایت توافق شکل بگیره، یا برعکس، تعدیل کنه ولی باز هم به توافق نرسین. حتی ممکنه اصلاً هیچ تعدیلی صورت نگیره و توافقی هم انجام نشه. خلاصه این مرحله مثل یه جلسه مذاکره ست که نتیجه اش می تونه خیلی به نفع تو باشه یا اصلاً همونی بشه که اول کار بهت ابلاغ شده بود.
مهلت اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی
📄 یه نکته خیلی مهم درباره مهلت اعتراضه. تو برای همه برگ های تشخیص مالیاتی (به جز ارزش افزوده) فقط ۳۰ روز از زمان ابلاغ وقت داری که اعتراضت رو ثبت کنی. ولی برای برگ مطالبه ارزش افزوده این زمان حتی کمتره و فقط ۲۰ روزه 🚨. اگه این مهلت ها رو از دست بدی، دیگه برگ تشخیص خودبه خود تبدیل به برگ قطعی می شه و هیچ راه برگشتی هم نداری. یعنی دیگه نه دادرسی جواب می ده و نه اعتراض به هیچ مرجع مالیاتی.
🤔 بنابراین بهترین کار اینه که اعتراضت رو بذاری جزو اولویت هات و اصلاً به روزای آخر موکولش نکنی. خیلی وقتا مودی ها می گن “الان وقت دارم، بذارم برای بعد” ولی یه لحظه غفلت باعث می شه همه حق و حقوقت از دست بره. یادت باشه این مرحله شاید یکی از راحت ترین فرصت هاییه که داری تا مالیاتت رو کم تر کنی و جلوی هزینه های اضافه رو بگیری 💡.
ببین ماجرای اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی مثل یه مسیر چندمرحله ایه که باید با دقت بری جلو. اولین جایی که می تونی اعتراضت رو مطرح کنی، همون اداره مالیاتیه که بهت برگ تشخیص داده. طبق ماده ۲۳۸ قانون مالیات های مستقیم، تو فقط ۳۰ روز وقت داری بعد از ابلاغ برگ تشخیص، اعتراضت رو ثبت کنی. این اعتراض می تونه یا خودت انجام بدی یا وکیلت به نیابت ازت این کار رو انجام بده. 📄✍️
اینجا مدیر یا مسئول مالیاتی موظفه اعتراضت رو بررسی کنه. البته یه نکته خیلی مهم هست که خیلی ها نمی دونن: توی قانون هیچ درصد دقیقی برای تعدیل مالیات ذکر نشده. ولی خب چون تغییرات بزرگ ممکنه پای دادستانی انتظامی مالیاتی رو به ماجرا باز کنه (طبق ماده ۲۷۰)، معمولا خیلی بیشتر از ۲۰ درصد تعدیل توی این مرحله اتفاق نمی افته. یعنی توقع نداشته باشی مثلا نصف مالیاتت رو همین جا ببخشن. ⚖️
از وقتی اعتراضت ثبت می شه، مسئول مربوطه حداکثر ۴۵ روز وقت داره بهش رسیدگی کنه. حالا چند حالت ممکنه پیش بیاد:
🔹 اگر مدارکی که دادی محکم باشه و نشون بده برگ تشخیص درست نبوده، می تونن کل اون تشخیص رو رد کنن.
🔹 اگر اسنادت باعث بشه درآمد مشمول مالیاتت تعدیل بشه، میزان جدید رو مشخص می کنن و همون قطعی می شه، البته فقط در صورتی که خودت هم قبولش داشته باشی.
🔹 اما اگر قانع نشدن یا تو قبول نکردی، پرونده مستقیم می ره هیأت حل اختلاف مالیاتی تا اونجا تصمیم بگیرن.
یه چیزی رو یادت باشه: این مرحله در واقع یه فرصت طلاییه که قبل از رفتن پرونده به هیأت، بتونی با مدارک و استدلال درست نشون بدی مالیاتی که برات بریدن، منطقی نبوده. پس هر مدرک و سندی داری حتما ارائه بده، حتی اگر فکر می کنی کوچیکه. گاهی همین مدارک ریز باعث می شن پرونده به نفع تو برگرده. 📑🔍
ببین قضیه اینجوریه که وقتی اعتراضت رو ثبت می کنی، توپ میفته تو زمین مدیر گروه مالیاتی. اون میاد پرونده ت رو بررسی می کنه و نتیجه رو بهت میگه. حالا اینجا دو تا راه بیشتر پیش روت نیست. اگر نتیجه ای که گرفتن به نفعت بود و قبولش داشتی، کافیه پشت همون برگ تشخیص امضای قبولی رو بزنی. با این کار عملاً میگی که من با این توافق اوکی ام ✅ و پرونده ت بسته میشه. بعدش هم برگه قطعی مالیاتت صادر میشه و دیگه نیازی به ادامه دادرسی نیست.
ولی اگر به هر دلیلی راضی نبودی یا حتی اصلاً به مدیر گروه برای توافق مراجعه نکردی، اون وقت ماجرا فرق می کنه. مدیر گروه یه دستور می نویسه پشت همون برگه تشخیص و پرونده ت مستقیم میره هیأت بدوی مالیاتی. یعنی دیگه از اون مرحله به بعد، تصمیم گیری دست اون هیأت خواهد بود ⚖️.
یه نکته جالب این وسط هست. قانون برای شفافیت بیشتر اومده و گفته که دستورالعمل های اجرایی این ماده باید با پیشنهاد سازمان امور مالیاتی بره برای تصویب وزیر اقتصاد. یعنی همه چیز چارچوب قانونی داره و سلیقه ای عمل نمی شه. 📜
از اون طرف هم اگر اطلاعاتت رو تو سامانه مودیان ثبت کرده باشی، دیگه همه چیز طبق قوانین همون سامانه پیش میره. پس هرچی شفاف تر و کامل تر اطلاعاتت رو بدی، پروسه رسیدگی هم سریع تر و راحت تر پیش میره.
دادرسی مالیاتی چه زمانی انجام می شود؟
خب بذار این موضوع رو برات خیلی راحت و خودمونی باز کنم. دادرسی مالیاتی یه تایم بندی مشخص داره که اگر از دستت بره، دیگه کاری از دستت ساخته نیست ⏳.
وقتی برگ تشخیص مالیات برات صادر میشه، اول از همه یه ابلاغ الکترونیکی تو کارتابل مالیاتی ت میاد و همزمان یه پیامک هم برات ارسال میشه. از همون لحظه، تو ۲۰ روز وقت داری که بری و اون ابلاغ رو باز کنی و ببینی 👀. حالا اگر توی این بازه ۲۰ روزه حتی یه بار هم وارد سامانه نشی و ابلاغ رو نبینی، ممیز مالیاتی دیگه منتظرت نمی مونه. پرونده ت رو مستقیم می فرسته هیأت حل اختلاف و دیگه حق اعتراض اولیه رو از دست میدی.
اما اگر ابلاغ رو دیدی و خوندی، از همون روز ۳۰ روز فرصت داری اعتراضت رو ثبت کنی 📝. اگه تو این مدت هم اعتراض نکنی، برگ تشخیص اتوماتیک تبدیل میشه به برگ قطعی مالیاتی و دیگه راه برگشتی نداری.
در کل میشه گفت از لحظه ای که برگ تشخیص به شکل رسمی و قانونی بهت ابلاغ میشه، حداکثر تا ۴۵ روز زمان داری که اعتراض کنی و پرونده ت وارد مسیر دادرسی بشه. بعد از این مدت، هیچ اعتراضی قبول نمیشه و عملاً کارت تمومه 🚫.
ولی داستان همین جا تموم نمیشه. چون حتی اگر اعتراضت رو ثبت کردی و اداره مالیات قبولش نکرد، قانون بهت این حق رو داده که بری سراغ مراجع بالاتر مثل هیأت حل اختلاف یا حتی دیوان عدالت اداری ⚖️. فقط باید حواست باشه که برای هر کدوم از این مراحل هم مهلت های قانونی مشخص شده و اگه ازشون جا بمونی، دیگه دستت به جایی بند نیست.
مرحله دوم: هیات بدوی حل اختلاف مالیاتی
بعد از اینکه اعتراض ت به برگ تشخیص مالیات ثبت شد و یا اگر ممیز کل مالیاتی و تو به توافق نرسیدین، پرونده ت وارد مرحله دوم میشه که همون هیات بدوی حل اختلاف مالیاتی هست. اینجا دومین جاییه که رسیدگی رسمی به اعتراضت انجام میشه ⚖️.
وقتی پرونده به هیات بدوی ارجاع داده میشه، مدیر گروه مالیاتی دستور میده که ممیز مالیاتی حداکثر تا ۵ روز اقدام کنه و تاریخ تشکیل جلسه رو از دبیرخانه هیات بگیره 📅. بعد از مشخص شدن تاریخ، یه برگ دعوت برای جلسه آماده میشه که در سه نسخه چاپ میشه: یکی برای مودی (تو)، یکی برای دبیرخانه و یکی هم برای پرونده نگهداری میشه.
در برگ دعوت، همه جزئیات مهم نوشته میشه: ساعت جلسه، تاریخ و مکان برگزاری جلسه. وقتی دعوتت ابلاغ شد، تو حداقل ۱۰ روز فرصت داری تا خودت رو برای جلسه آماده کنی ⏳. این فاصله ۱۰ روزه بین ابلاغ و جلسه، تضمین می کنه که وقت کافی برای بررسی مدارک و آماده شدن داشته باشی. البته اگر خودت بخوای و هیات هم قبول کنه، میشه این فاصله رو کم کرد، ولی روز ابلاغ و روز برگزاری جلسه جزو اون ۱۰ روز حساب نمیشن.
به طور خلاصه، هیات بدوی یه فرصت خیلی مهمه تا اعتراض ت به صورت رسمی بررسی بشه، پس حتما به تاریخ جلسه و مدارکی که میخوای ارائه بدی دقت کن و آماده باش.
اعضای هیات های بدوی، تجدید نظر و هیات ماده ۲۱۶ مالیاتی
هیات های بدوی، تجدید نظر و هیات موضوع ماده ۲۱۶، معمولاً با ۳ عضو تشکیل می شن. هر کدوم از این اعضا نقش مهمی تو روند دادرسی مالیاتی دارن و وظیفه شون اینه که بررسی ها رو عادلانه و شفاف انجام بدن. بیایم ببینیم این سه عضو کی هستن و چه کاری انجام میدن 👇
۱– نماینده سازمان امور مالیاتی کشور
این عضو، از طرف خود سازمان مالیات میاد و وظیفه اش اینه که قوانین و مقررات مالیاتی رو در جریان بررسی ها رعایت کنه. حضورش تضمین می کنه که تصمیمات هیات با قوانین مالیاتی هماهنگ باشه و اطلاعات مالیاتی پرونده به درستی بررسی بشه 📊.
۲– یک نفر از میان قضات یا حقوق دانان آشنا به امور مالیاتی
این عضو می تونه بازنشسته یا شاغل باشه، ولی حتماً باید با قوانین مالیاتی آشنا باشه و امانتداری و وثاقت داشته باشه. انتخابش توسط رئیس کل دادگستری هر استان و به درخواست سازمان امور مالیاتی انجام میشه ⚖️. نقشش اینه که جنبه قضایی پرونده رو بررسی کنه و مطمئن بشه هیچ حقی ضایع نشه.
۳– نماینده حرفه ای و صنفی
این عضو نماینده یکی از نهادهای حرفه ای و صنفی مثل اتاق بازرگانی، صنایع و معادن، اتاق تعاون، جامعه حسابداران رسمی، جامعه مشاوران مالیاتی، اتاق اصناف، کانون وکلا و مراکز مشابه هست. مدت مسئولیتش سه ساله و هدفش اینه که نگاه عملیاتی و واقعی کسب وکارها رو تو تصمیم گیری هیات وارد کنه 🏢.
به طور خلاصه، این ترکیب سه نفره تضمین می کنه که هم نگاه قانونی رعایت بشه، هم تجربه مالیاتی و تجاری وارد تصمیمات بشه و هم عدالت در رسیدگی برقرار باشه.
وقتی مودی تصمیم می گیره به برگ تشخیص مالیات یا مطالبه مالیاتی اعتراض کنه، می تونه یه نماینده از بین مراجع تعیین شده معرفی کنه تا تو جلسات هیات حل اختلاف مالیاتی به نمایندگی ازش حضور داشته باشه. این نماینده می تونه وکیل، مشاور مالیاتی یا کسی باشه که خودش به اون اعتماد داره و می تونه حرف ها و دلایل مودی رو درست منتقل کنه 🧑💼.
حالا اگر برگ تشخیص مالیات به صورت قانونی ابلاغ شده باشه و یا مودی همزمان با ثبت اعتراض، نماینده اش رو معرفی نکنه، اون وقت بر اساس نوع فعالیت و موضوع مالیاتی که بررسی می شه، سازمان امور مالیاتی یک نفر از بین نمایندگان تعیین شده انتخاب می کنه تا تو جلسه حضور پیدا کنه ⚖️.
تبصره ها و نکات مهم:
✔ رسمیت جلسات: جلسات هیات حل اختلاف مالیاتی وقتی رسمی و قانونی می شن که هر سه عضو هیات حاضر باشن. رای هیات با اکثریت آرا قطعی و لازم الاجرا هست، اما نظر کسی که در اقلیت قرار گرفته هم باید در متن رای قید بشه تا شفافیت رعایت بشه 📝.
✔ مسئولیت سازمان دهی: اداره امور و تشکیل جلسات هیات ها بر عهده سازمان امور مالیاتی کشور هست، یعنی اطمینان حاصل می کنه که جلسات به موقع برگزار بشه و همه قوانین و مقررات رعایت بشه 🏢.
به طور خلاصه، هدف اینه که مودی بتونه اعتراضش رو با کمک یه نماینده مطمئن و در چارچوب قانونی مطرح کنه و هیات هم با حضور تمام اعضا تصمیمی شفاف، عادلانه و لازم الاجرا بگیره 💼.
وقتی مودی رای هیات حل اختلاف مالیاتی رو قبول کنه و طبق اون عمل کنه، دیگه کار پرونده تموم شده و برگ قطعی مالیات برای مودی صادر می شه ✅. یعنی می تونه خیالش راحت باشه که دیگه هیچ اعتراض و تغییریه لازم نیست و فرایند دادرسی مالیاتی به پایان رسیده 🏁.
اما اگر مودی رای هیات حل اختلاف رو قبول نکنه، همچنان این امکان وجود داره که اعتراض خودش رو ثبت کنه ⚖️. جالب اینجاست که این اعتراض می تونه هم از طرف مودی باشه و هم از طرف اداره امور مالیاتی.
بعد از اینکه اعتراض ثبت شد و مراحل قانونی طی شد، برگ اجرایی برای وصول بدهی مالیاتی صادر می شه و مودی یا باید مالیات رو پرداخت کنه یا طبق مقررات بعدی اقدام بشه 📝. معمولاً این برگ اجرایی حداکثر طی یک ماه به مودی ارسال می شه، پس مهمه که همه مراحل رو جدی بگیریم و تا آخر پیگیری کنیم ⏳.
به طور خلاصه، پذیرش رای یعنی پایان فرایند و آسودگی، و نپذیرفتن رای یعنی ادامه مسیر اعتراض و طی مراحل قانونی تا صدور برگ اجرایی 💼.
شرایط عمومی هیات های حل اختلاف مالیاتی
برای اینکه جلسه هیات درست و قانونی برگزار بشه، یه سری شرایط عمومی داره که باید رعایت بشه ⚖️. اول اینکه برگ دعوت باید حداقل ۱۰ روز قبل از روز جلسه به مودی ابلاغ بشه 📬 تا فرصت کافی داشته باشه خودش رو آماده کنه.
جلسه هیات با حضور هر سه عضو رسمی است و رأیی که داده می شه با اکثریت آرا قطعی و لازم الاجرا هست ✅. اعضای هیات هم نباید هیچ سابقه کاری، خانوادگی، یا اختلاف حقوقی با مودی داشته باشن تا عدالت رعایت بشه 👨⚖️👩⚖️.
اگه مودی به دلایل موجه نیاز داشته باشه، فقط یکبار می تونه درخواست تعویق جلسه رو بده ⏳. هیات هم حق نداره رأیش رو به صورت کلی و عمومی صادر کنه، یعنی باید دقیق و شفاف در مورد پرونده نظر بده 📝.
چه کسانی حق حضور در جلسه هیات را دارند؟
در جلسه هیات، فقط افراد مشخص می تونن حضور داشته باشن:
- خود مودی، یا در مورد اشخاص حقوقی، صاحبان امضا مجاز با ارائه تصویر آخرین روزنامه رسمی. همچنین وکیل مودی هم می تونه با ارائه وکالت نامه رسمی شرکت کنه ⚖️.
- وراث در صورت فوت مودی، که طبق قانون حق دارند در جلسات حضور داشته باشن 👪.
- کارمندان حقوق بگیر اشخاص حقوقی که معرفی نامه رسمی از شرکت یا موسسه دارن و هویت شون توسط واحد مالیاتی تایید شده باشد 🏢.
این قوانین باعث میشه فرایند دادرسی شفاف و منصفانه پیش بره و حقوق مودی کاملاً رعایت بشه 💼.
اجرای قرار چیست و چطور انجام می شود؟ ⚖️
گاهی پیش میاد که پرونده مالیاتی یه مودی خیلی پیچیده باشه، مدارک زیاد باشه یا مودی دفاعیات مختلفی ارائه کرده باشه. در این شرایط، هیات حل اختلاف مالیاتی می تونه پرونده رو برای بررسی دقیق تر به یه نفر کارشناس اجرای قرار ارجاع بده 🕵️♂️.
کارشناس اجرای قرار، یه کارمند اداره مالیاته که قبلاً تو تشخیص مالیات اون پرونده دخالتی نداشته و هیات اون رو مامور کرده تا در مورد پرونده یا موضوع مشخصی اظهار نظر کنه. این کارشناس نقش یه نگاه تازه و بی طرف رو بازی می کنه تا همه چیز دقیق بررسی بشه.
کارشناس اجرای قرار ظرف یک ماه باید پرونده رو بررسی و موارد درخواست شده از هیات رو اجرا کنه و گزارش خودش رو آماده کنه 📝. اگر به هر دلیلی تو این مدت امکان بررسی کامل نباشه، کارشناس می تونه از هیات درخواست تمدید کنه که حداکثر تا دو ماه قابل افزایش هست ⏳.
نکته مهم اینه که گزارش کارشناس اجرای قرار تاثیر خیلی زیادی روی تصمیم نهایی هیات داره، پس این مرحله مثل یه فرصت طلاییه 🌟. مودی می تونه از این فرصت استفاده کنه تا همه مدارک و دفاعیاتش رو درست ارائه بده و احتمال اصلاح یا کاهش مالیات رو افزایش بده.
مرحله سوم: هیات حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر 🔄
وقتی یه مودی یا حتی مامور تشخیص مالیاتی از رای هیات بدوی ناراضی باشن، می تونن ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ، اعتراضشون رو ثبت کنن ⏳. این اعتراض شروع مرحله هیات تجدید نظر هست که به پرونده از زاویه ای دوباره نگاه می کنه.
مودی که می خواد به رای بدوی اعتراض کنه، باید فرم تبصره ۱ ماده ۲۴۷ قانون مالیات های مستقیم رو پر کنه ✍️. تو این فرم، مودی مشخص می کنه که چه میزان از مالیات رو قبول داره و چه میزانش رو زیر سوال برده.
نکته مهم اینه که میزان مالیاتی که مودی قبول می کنه نمی تونه کمتر از مالیات ابرازی در اظهارنامه هاش باشه 💡. اداره امور مالیاتی موظفه هر مبلغی که مودی قبول داره رو وصول کنه و تا وقتی که این مالیات پرداخت نشده یا ترتیب پرداختش داده نشده، هیچ جلسه ای برای هیات تجدید نظر تشکیل نمی شه.
در واقع، این مرحله مثل یه فرصت دوباره است برای مودی تا اعتراضش رو رسمی کنه و هیات تجدید نظر بتونه با دیدگاهی تازه، پرونده رو بررسی کنه و تصمیم نهایی رو صادر کنه ✅.
هیات حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر 👩⚖️👨💼
هیات تجدید نظر تقریباً مثل هیات بدوی اجرا می شه، اما با یه تفاوت مهم: اعضای هیات باید جدید باشن و قبلاً تو هیات بدوی پرونده رو بررسی نکرده باشن. هیات تجدید نظر معمولاً با ۳ عضو تشکیل می شه: یک نفر نماینده سازمان امور مالیاتی، یک نفر نماینده مودی و یک نفر قاضی دادگستری ⚖️. حضور هر سه نفر برای رسمیت جلسه الزامی است.
وظیفه هیات تجدید نظر اینه که به اعتراض ثبت شده توسط مودی یا مامور تشخیص مالیاتی رسیدگی کنه. نکته مهم اینه که هیات فقط اعتراض کسی که دعوت شده رو بررسی می کنه. یعنی اگر اعتراض مودی باشه، فقط مودی به هیات دعوت می شه و مامور تشخیص در جلسه حضور نداره. بالعکس، اگر اعتراض از طرف مامور تشخیص باشه، فقط اون دعوت می شه و مودی حضور نخواهد داشت.
این روند باعث می شه که بررسی اعتراض کاملاً متمرکز و عادلانه انجام بشه و هیچ طرفی بدون دلیل یا اضافه کاری وارد جلسه نشه 💡.
تبصره ۶ ماده ۲۴۷ قانون مالیات های مستقیم 💡
یه نکته خیلی مهم وجود داره که باید بدونی: وقتی مودی نسبت به رای هیات بدوی اعتراض می کنه و هیات تجدید نظر، شکایتش رو قبول نمی کنه، یا وقتی اعتراض به رای هیات تجدید نظر مطرح می شه و شعب شورای عالی مالیاتی اون رو رد می کنه، یه هزینه رسیدگی برای مودی تعیین می شه 💰.
این هزینه برابر یک درصد اختلاف بین مالیاتی که هیات رای داده و مالیاتی که مودی تو اظهارنامه اعلام کرده است و مودی موظف هست این مبلغ رو پرداخت کنه.
💡 یعنی به زبان ساده، اگه شکایتت رد بشه، باید یه درصد اختلاف مالیات رو بابت هزینه رسیدگی پرداخت کنی، پس حواست باشه که اعتراض ها رو با مدارک قوی و مستدل انجام بدی تا این هزینه برات اضافه نشه.
مرحله چهارم: شورای عالی مالیاتی 💼
بعد از اینکه هیأت تجدید نظر رای صادر کرد، اگه مودی از این رای راضی نباشه، می تونه ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ رای اعتراض خودش رو به شورای عالی مالیاتی ارسال کنه. اما یادت باشه که این اعتراض، جلوی صدور برگ قطعی مالیات رو نمی گیره و مودی موظف هست که یا پرداخت کنه، یا ترتیب پرداخت رو بده، یا یه تضمین بذاره تا اعتراضش در شورای عالی مالیاتی بررسی بشه.
در این مرحله، شورای عالی مالیاتی بدون در نظر گرفتن ماهیت پرونده، همه چیز رو بررسی می کنه. اگر شورا رای هیات حل اختلاف رو قبول کنه، مودی می تونه شکایتش رو ادامه بده و به هیأت موضوع ماده ۲۵۱ مکرر مراجعه کنه. اما اگه شورای عالی رای هیات حل اختلاف رو قبول نکنه، پرونده دوباره به اداره مالیاتی برگردونده می شه تا تو یه هیأت حل اختلاف دیگه بررسی بشه.
💡 پس به زبان ساده، شورای عالی مالیاتی نقش یه بازبین نهایی رو داره که بررسی می کنه آیا رای هیات ها درست بوده یا نیاز به بازنگری هست، و مسیر ادامه دادرسی یا برگشت پرونده رو تعیین می کنه.
محدودیت های شورای عالی مالیاتی ⚖️
واقعیت اینه که شورای عالی مالیاتی خیلی وقت ها از هدف اصلی قانون گذار فاصله گرفته. دلیلش اینه که بیشتر روی اشکالات شکلی و تشریفاتی پرونده ها تمرکز می کنه تا روی اصل موضوع و ماهیت پرونده مالیاتی.
مثلاً ممکنه یه رای هیات بدوی صادر شده باشه ولی یکی از اعضای هیات حضور نداشته باشه و رای بدون اون عضو صادر شده باشه. یا تاریخ ابلاغ هیات رعایت نشده باشه؛ مثلاً قانون میگه ابلاغ باید ۱۰ روز قبل انجام بشه اما فقط ۵ روز قبل ابلاغ شده. در چنین شرایطی، شورای عالی مالیاتی بیشتر سر مسائل شکلی و قانونی صدور برگ قطعی ورود می کنه و اصلاً به اصل پرونده مودی کاری نداره و رسیدگی نمی کنه.
💡 مهم ترین مشکل این مرجع اینه که پرونده ها رو بدون بررسی ماهیت مالیاتی و صرفاً از نظر تشریفات و مطابقت با قوانین بررسی می کنه. در نهایت یا رای مورد اعتراض رو می پذیره، یا اون رو ابطال می کنه، و در بعضی موارد هم پرونده رو برای بررسی بیشتر به هیات حل اختلاف مجدد ارجاع می ده.
نکات مهم درباره شورای عالی مالیاتی ⚖️
یکی از مسائل مهم درباره شورای عالی مالیاتی اینه که جلساتش، هم هیات موضوع ماده ۲۵۱ مکرر و هم دیوان عدالت اداری، بدون حضور مودی یا نماینده سازمان امور مالیاتی تشکیل می شه. یعنی شورا فقط بر اساس لایحه دفاعیه و مدارکی که ارائه شده نظر می ده. به همین دلیل، نوشتن لایحه دفاعیه قوی و کامل اهمیت زیادی پیدا می کنه و می تونه تاثیر زیادی روی نتیجه داشته باشه. ✍️
در ماده ۲۵۶ هم تاکید شده که شورا نباید به ماهیت پرونده ورود پیدا کنه. این موضوع باعث شده که کیفیت آرا شورا تا حدی کاهش پیدا کنه، چون بیشتر تمرکزش روی اینه که مواردی مثل ابلاغ درست، تشکیل هیات ها و رعایت زمان بندی ها به درستی انجام شده باشه یا نه، و به اصل پرونده و کیفیت آرا هیات های حل اختلاف مالیاتی کاری نداره.
💡 نکته دیگه اینکه شورای عالی مالیاتی به پرونده های مربوط به مالیات بر ارزش افزوده رسیدگی نمی کنه، پس اگر موضوع مالیات شما این باشه، این شورا نقش مستقیمی در بررسی پرونده شما نداره.
شورای عالی مالیاتی چطوری تشکیل می شه؟ ⚖️
طبق ماده ۲۵۲ قانون مالیات های مستقیم، شورای عالی مالیاتی شامل ۲۵ نفر از افراد خبره و صاحب نظر تو حوزه های حقوق، اقتصاد، مالی، حسابداری و حسابرسی هست. این افراد حداقل باید مدرک کارشناسی یا معادل اون رو داشته باشن و توسط رئیس کل سازمان امور مالیاتی پیشنهاد می شن و با حکم وزیر امور اقتصادی و دارایی منصوب می شن. 🎓
از این ۲۵ نفر، حداقل ۱۵ نفرشون باید از کارکنان وزارت امور اقتصادی و دارایی یا سازمان های وابسته باشن که حداقل شش سال سابقه کار در مشاغل مالیاتی داشته باشن. یعنی بخش زیادی از شورا افراد با تجربه و مسلط به قوانین مالیاتی هستن.
💡 نکته مهم درباره جلسات:
جلسات شورا وقتی رسمیت پیدا می کنه که دو سوم اعضا حضور داشته باشن و تصمیمات شورا هم وقتی معتبره که نصف به علاوه یک از اعضای حاضر رای بدن.
این یعنی همه چیز قانونی و با حضور افراد متخصص انجام می شه و تصمیمات شورا قطعیه و لازم الاجرا. ✅
وظایف و اختیارات شورای عالی مالیاتی 🏛️
طبق ماده ۲۵۵ قانون مالیات های مستقیم، شورای عالی مالیاتی وظایف و اختیارات مهمی داره که خیلی از تصمیمات مالیاتی کشور به اون بستگی داره. این وظایف به صورت دوستانه و ساده می شه این جوری توضیح داد:
اولین کار شورا اینه که آیین نامه ها و بخشنامه های مربوط به اجرای قانون مالیات رو آماده کنه. وقتی وزیر امور اقتصادی و دارایی یا رئیس کل سازمان امور مالیاتی ارجاع بده یا شورا خودش تشخیص بده لازمه، بعد از تهیه این آیین نامه ها، اون ها رو برای تایید به رئیس کل سازمان امور مالیاتی پیشنهاد می کنه. 📄
یکی دیگه از کارهای مهم شورا، مطالعه و بررسی قوانین و مقررات مالیاتی هست تا بتونه راهکارهای بهتر برای اجرا پیشنهاد بده، تغییرات یا اصلاح قوانین رو پیشنهاد کنه یا حتی حذف بعضی قوانین که لازم نیست رو مطرح کنه. این کار باعث می شه قوانین به روز و قابل اجرا باشن. 🔍
سومین وظیفه شورا اینه که در مورد مسائل و موضوعات مالیاتی که وزیر یا رئیس کل سازمان ارجاع می ده، نظر بده. نظر اکثریت اعضای شورا پس از تایید وزیر یا رئیس کل، برای همه ماموران و مراجع مالیاتی لازم الاجراست. یعنی وقتی شورا نظرش رو اعلام می کنه، همه موظفن اجرا کنن. ✅
و در نهایت، شورای عالی مالیاتی به آرای قطعی هیات های حل اختلاف مالیاتی هم رسیدگی می کنه، به ویژه وقتی که مودی یا اداره مالیاتی شکایت کرده باشن که قوانین رعایت نشده یا رسیدگی ناقص بوده. این باعث می شه عدالت در تصمیمات مالیاتی برقرار باشه و پرونده ها به صورت دقیق بررسی بشن. ⚖️
مرحله پنجم: هیات موضوع ماده ۲۱۶ قانون مالیات های مستقیم ⚖️
اگه یه مودی احساس کنه که واحد اجرائیات در روند قطعی شدن مالیات اشتباه کرده یا برگ تشخیص مالیات درست بهش ابلاغ نشده و به همین دلیل فرصت اعتراض به موقع به برگ تشخیص رو نداشته، می تونه به هیات موضوع ماده ۲۱۶ اعتراض کنه.
این هیات تقریباً مثل هیات های حل اختلاف بدوی و تجدید نظر کار می کنه و می تونه اعتراض مودی رو بررسی کنه. یعنی شرایط و سازوکار رسیدگی مشابهه، با این تفاوت که ماهیت بررسی کمی متفاوت هست. 📝
نکته خیلی مهم:
هیات ماده ۲۱۶ امکان کاهش مالیات رو نداره. تمرکز اصلی این هیات روی فرایند قطعی شدن مالیات و اقدامات واحد اجرائیات هست. به عبارتی، این هیات می تونه عملیات اجرایی رو متوقف کنه، تغییر بده یا برگ قطعی مالیات رو باطل کنه، اما نمی تونه مالیات رو کمتر کنه. ⚠️
برای اعتراض به ماده ۲۱۶، همون فرم اعتراض به برگ تشخیص استفاده می شه. وقتی مدیر واحد اجرائیات بررسی کنه و دلایل مودی رو موجه بدونه، دستور می ده که پرونده برای رسیدگی به هیات حل اختلاف مالیاتی ارسال بشه. 🔄
این مرحله فرصت طلاییه تا مودی بتونه مشکلات اجرایی یا اشتباهات پروسه مالیاتی خودش رو پیگیری کنه و جلوی ضررهای احتمالی گرفته بشه.
ماده ۲۱۶: رسیدگی به شکایات ناشی از اقدامات اجرایی 💼
اگه مودی احساس کنه که واحد اجرائیات در مطالبه مالیات از اشخاص حقیقی یا حقوقی اشتباه کرده یا قوانین اجرایی مالیات ها درست رعایت نشده، مرجع رسیدگی به این شکایات هیات حل اختلاف مالیاتی هست. هیات موظفه که به فوریت و خارج از نوبت به این شکایات رسیدگی کنه و رای صادر کنه. رای صادره قطعی و لازم الاجراست، یعنی هیچ راه فراری برای اجرا باقی نمی مونه. ⚖️
تبصره ۱: مالیات های مستقیم
اگه شکایت نشون بده که مالیات قبل از قطعیت به اشتباه و زودتر از موعد اجرا شده، هیات حل اختلاف مالیاتی رای صادر می کنه و اقدام به بطلان اجراییه می کنه یا پرونده رو دوباره بررسی و رای صادر می کنه. این رای هم قطعی و لازم الاجراست. 📝
تبصره ۲: مالیات های غیرمستقیم
اگه شکایت مربوط باشه به این که مطالبه مالیات قانونی نبوده، مرجع رسیدگی باز هم هیات حل اختلاف مالیاتی هست و رای هیات در این موارد هم قطعی و لازم الاجراست.
مرحله ششم: هیات موضوع ماده ۲۵۱ مکرر 💼
اگه مالیات قطعی شده باشه و مودی احساس کنه که مالیات به شکل غیرعادلانه محاسبه شده، و دیگه جایی برای اعتراض وجود نداشته باشه، می تونه با ارائه مدارک و دلایل کافی درخواست تجدید رسیدگی بده.
هیات ماده ۲۵۱ مکرر از ۳ نفر عضو تشکیل شده که مستقیماً توسط وزیر امور اقتصاد و دارایی تعیین می شن و اختیار کامل دارن که پرونده رو بررسی کنن و حتی مالیات رو تعدیل یا اصلاح کنند. ⚖️
نکته مهم
تمام مراحل قبل از رسیدن به این هیات، زیر نظر سازمان امور مالیاتی هست، ولی وقتی پرونده به هیات ماده ۲۵۱ مکرر می رسه، زیر نظر مستقیم وزیر امور اقتصاد و دارایی قرار می گیره و به همین خاطر رسیدگی تو این مرحله خیلی دقیق و جدیه. 🏛️
مهلت اعتراض به هیات ماده ۲۵۱ مکرر ⏳
اگه سوالت اینه که تا کی میشه به هیات ماده ۲۵۱ مکرر اعتراض کرد، جواب اینه: قانون مالیات مستقیم هیچ مهلت مشخصی برای اعتراض به مالیات های قطعی یا مالیات های غیرمستقیم تعیین نکرده. یعنی به زبان ساده، مهلت اعتراض به این هیات نامحدوده و هر وقت که بخوای می تونی اقدام کنی.
نکته مهم
⚠️ تا زمانی که پرونده ت هنوز تو سایر مراجع دادرسی بررسی می شه، نمی تونی همزمان اعتراض ت رو به هیات ماده ۲۵۱ مکرر ثبت کنی. یعنی نمی تونی هم در شورای عالی مالیاتی و هم در این هیات اعتراض بدی. حتما باید پرونده ت از سایر مراجع بررسی شده باشه و آماده رسیدگی در هیات ماده ۲۵۱ مکرر باشه.
برای ثبت اعتراض هم می تونی به سایت dad.mefa.ir مراجعه کنی و پرونده ت رو برای هیات ارسال کنی. 💻
ماده ۲۵۱ مکرر
در مورد مالیات های قطعی موضوع این قانون و مالیات های غیرمستقیم که در مرجع دیگری قابل طرح نباشد و به ادعای غیرعادلانه بودن مالیات مستندا به مدارک و دلایل کافی از طرف مودی شکایت و تقاضای تجدید رسیدگی شود، وزیر امور اقتصادی و دارایی می تواند پرونده امر را به هیاتی مرکب از سه نفر به انتخاب خود جهت رسیدگی ارجاع نماید.
رای هیات به اکثریت آراء قطعی و لازم الاجرا می باشد. حکم این ماده نسبت به عملکرد سنوات ۱۳۶۸ تا تاریخ تصویب این اصلاحیه نیز جاری خواهد بود.
مرحله هفتم: دیوان عدالت اداری ⚖️
دیوان عدالت اداری آخرین مرحله از چرخه دادرسی مالیاتی هست. تا وقتی پرونده تو هیات حل اختلاف ماده ۲۱۶ بررسی می شد، همه چیز درون سازمان امور مالیاتی بود، اما با طرح شکایت در دیوان عدالت اداری پرونده وارد سیستم قضایی کشور می شه. 🏛️
این مرحله کمی متفاوت و پیچیده تره، چون قواعد و مقررات قضایی با قواعد داخلی سازمان مالیاتی فرق داره و مودی به کمک وکیل دادگستری نیاز داره تا شکایتش رو درست مطرح کنه.
⏳ مهلت شکایت: مودی تا سه ماه پس از صدور رای هیات سه نفره اقتصاد (هیات ماده ۲۵۱ مکرر) فرصت داره شکایتش رو به دیوان عدالت اداری ارائه بده.
نکته مهم
دیوان عدالت اداری تنها مرجع زیر نظر قوه قضاییه هست که می تونه آرای هیات های حل اختلاف مالیاتی رو بررسی و رسیدگی کنه. پس اگه به دنبال رسیدگی خارج از سازمان هستی، اینجا آخرین مرجع قانونی هست. ✅
تفاوت دیوان عدالت اداری با سایر مراجع ⚖️
یکی از تفاوت های اصلی دیوان عدالت اداری با سایر مراجع مالیاتی اینه که مراجع قبلی، همه زیر نظر وزارت اقتصاد و قوه مجریه بودند و همین باعث می شد استقلال تصمیم گیری شون کمی تحت تأثیر سازمان امور مالیاتی باشه و گاهی ابهام ایجاد کنه. ولی دیوان عدالت اداری، مستقل ترین مرجع رسیدگی هست و تصمیماتش آزادی بیشتری داره و کمتر تحت فشارهای سازمان یا مراجع دیگه قرار می گیره. 🏛️
💡 نکته مهم
اگه اعتراض شما مربوط به ابطال یا اصلاح بخشنامه، آیین نامه یا دستورالعملی باشه، می تونید همزمان در دیوان عدالت اداری و هیات حل اختلاف مالیاتی نسبت به اون اقدام کنید.
📝 نحوه اعتراض
برای ثبت اعتراض، می تونید به دفاتر مراجع قضایی در مراکز استان ها مراجعه کنید یا از طریق پست فرم اعتراض رو تکمیل و ارسال کنید. این مراحل باعث می شه که پرونده شما به شکل رسمی و قانونی بررسی بشه و حق شما محفوظ بمونه.
شرایط ارجاع پرونده به هیات های حل اختلاف 🔄
تو مسیر دادرسی مالیاتی گاهی پیش میاد که رای هیات حل اختلاف مالیاتی مورد شکایت قرار بگیره و شعبه شورای عالی مالیاتی اون رای رو نقض کنه. تو این شرایط، پرونده دوباره برای رسیدگی مجدد به هیات حل اختلاف دیگه ای ارجاع داده می شه.
هیات جدید موظفه با رعایت نظر شعبه شورای عالی مالیاتی، موضوع اختلاف مالیاتی رو بررسی کنه و رای مقتضی بده. رای صادره در این حالت قطعی و لازم الاجرا هست و دیگه جای اعتراض نداره. ⚖️
💡 نکته کاربردی
این روند وقتی آرای هیات های حل اختلاف مالیاتی توسط دیوان عدالت اداری نقض می شه هم جاری هست و طبق ماده ۵۷ قانون مالیات های مستقیم انجام می شه.
وظایف دیوان عدالت اداری 🏛️
دیوان عدالت اداری بیشترین تمرکزش روی بررسی بخشنامه ها، آیین نامه ها و دستورالعمل ها هست و مطابقت اون ها با قوانین اصلی رو بررسی می کنه.
به عبارت ساده تر، پرکاربردترین نوع اعتراضی که می تونید به دیوان داشته باشید، اینه که بخشنامه های مالیاتی با قوانین اصلی مطابقت ندارند.
💡 نکته مهم
این مرجع هیچ دخل و تصرفی تو پرونده های مالیاتی به شکل مستقیم نداره و فقط از لحاظ قانونی بودن و تطابق با مقررات پرونده ها رو بررسی می کنه.
⏰ مهلت اعتراض به دیوان عدالت اداری
اگه می خواید به دیوان عدالت اداری اعتراض کنید، باید بدونید که زمان بندی مهمه: برای افراد مقیم ایران، ۳ ماه و برای کسانی که خارج از ایران هستن، ۶ ماه از تاریخ ابلاغ رای هیات حل اختلاف مهلت دارید تا اعتراض تون رو ثبت کنید.
💡 نکته کاربردی: اگه از این بازه بگذره، دیگه امکان اعتراض قانونی وجود نداره و پرونده شما بسته محسوب می شه.
📜 قانون جدید دادرسی مالیاتی
خیلی از افراد وقتی اسم قانون جدید دادرسی مالیاتی رو می شنون، فکر می کنن یه قانون کاملاً تازه اومده! اما حقیقت اینه که قانون جدید در اصل همون قانون مالیات های مستقیم هست که آخرین اصلاحات روش انجام شده.
به عبارت ساده تر: هرجا که می بینید نوشته «قانون جدید»، منظور آخرین به روزرسانی ها و اصلاحات قانون مالیات مستقیم هست که باید کل مراحل دادرسی مالیاتی بر اساس اون طی بشه.
💡 نکته مهم: هیچ قانون جداگانه و تازه ای برای دادرسی مالیاتی وجود نداره؛ فقط باید به آخرین نسخه اصلاح شده قانون مالیات مستقیم مراجعه کنید و مراحل اعتراض و دادرسی رو طبق اون پیش ببرید.
✅ جمع بندی
دادرسی مالیاتی واقعاً نقش کلیدی توی پرونده مالیاتی هر مودی داره. وقتی خودتون با مراحل و قوانین دادرسی مالیاتی آشنا باشید، رسیدگی پرونده تون درست و دقیق انجام می شه و دیگه نگران پرداخت مالیات اضافی نیستید.
💡 نکته کاربردی: اگه احساس می کنید اطلاعات کافی ندارید یا نیاز به راهنمایی دارید، می تونید از مشاوره مالیاتی تکس فارس کمک بگیرید تا مسیر دادرسی شما قانونی، سریع و بدون دردسر طی بشه و خیالتون راحت باشه که همه چیز درست انجام شده.
سوالات متداول
سؤال ۱: دادرسی مالیاتی چیست؟
دادرسی مالیاتی فرآیندی قانونی است که طی آن مودیان می توانند نسبت به برگ تشخیص مالیات خود اعتراض کنند و پرونده مالیاتی شان با رعایت قوانین مورد رسیدگی قرار گیرد.
سؤال ۲: اهمیت دادرسی مالیاتی چیست؟
این فرآیند به مودیان امکان می دهد از حقوق قانونی خود دفاع کرده و از پرداخت مالیات اضافی جلوگیری نمایند.
سؤال ۳: مراحل دادرسی مالیاتی کدامند؟
مراحل شامل هیات حل اختلاف مالیاتی بدوی، هیات تجدید نظر، شورای عالی مالیاتی، هیات موضوع ماده ۲۱۶، هیات موضوع ماده ۲۵۱ مکرر و نهایتاً دیوان عدالت اداری است.
سؤال ۴: مهلت اعتراض به رای هیات بدوی چقدر است؟
مودیان ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رای فرصت دارند اعتراض خود را ثبت کنند و باید فرم مربوطه را تکمیل نمایند.
سؤال ۵: هیات تجدید نظر چگونه تشکیل می شود؟
هیات تجدید نظر از سه نفر شامل نماینده سازمان امور مالیاتی، نماینده مودی و یک قاضی تشکیل شده و هیچ یک از اعضا نباید قبلاً در هیات بدوی رای صادر کرده باشند.
سؤال ۶: شورای عالی مالیاتی چه وظایفی دارد؟
این شورا می تواند آیین نامه ها و بخشنامه ها را تهیه و بررسی کند، پیشنهاد اصلاح قوانین دهد و به آرای هیات های حل اختلاف مالیاتی رسیدگی نماید.
سؤال ۷: مهلت اعتراض به شورای عالی مالیاتی چقدر است؟
مودیان ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ رای هیات تجدید نظر فرصت دارند اعتراض خود را به شورا اعلام کنند.
سؤال ۸: هیات موضوع ماده ۲۱۶ چه وظایفی دارد؟
این هیات به شکایات مودیان نسبت به اقدامات واحد اجرائیات رسیدگی می کند و می تواند عملیات اجرایی را متوقف یا برگ قطعی مالیات را ابطال کند.
سؤال ۹: هیات موضوع ماده ۲۵۱ مکرر چیست؟
اگر مالیات قطعی شده باشد و اعتراض دیگری باقی مانده باشد، مودی می تواند به استناد غیرعادلانه بودن مالیات درخواست تجدید رسیدگی کند. این هیات از سه نفر عضو به انتخاب وزیر امور اقتصاد تشکیل می شود.
سؤال ۱۰: آیا مهلت اعتراض به هیات ماده ۲۵۱ مکرر محدود است؟
خیر، اعتراض به این هیات مهلت زمانی ندارد و می توان در هر زمان که پرونده در سایر مراجع بسته شده است، اعتراض را ثبت نمود.
سؤال ۱۱: دیوان عدالت اداری چه جایگاهی دارد؟
دیوان عدالت اداری آخرین مرجع رسیدگی است و پرونده های مالیاتی را پس از هیات های حل اختلاف به سیستم قضایی کشور وارد می کند.
سؤال ۱۲: مهلت اعتراض به دیوان عدالت اداری چقدر است؟
برای افراد مقیم سه ماه و برای افراد خارج از کشور شش ماه از تاریخ ابلاغ رای هیات حل اختلاف فرصت اعتراض وجود دارد.
سؤال ۱۳: آیا می توان همزمان در دیوان عدالت اداری و هیات حل اختلاف اعتراض کرد؟
در مورد ابطال یا اصلاح بخشنامه ها و آیین نامه ها می توان همزمان اعتراض نمود، ولی در پرونده های مالیاتی فرد باید ابتدا پرونده را در سایر مراجع به پایان رسانده باشد.
سؤال ۱۴: نقش وکیل در دادرسی مالیاتی چیست؟
با توجه به پیچیدگی مراحل، استفاده از وکیل یا مشاوره مالیاتی تکس فارس می تواند مسیر دادرسی را هموار کند و از اشتباهات احتمالی جلوگیری نماید.
سؤال ۱۵: آیا قانون جدید دادرسی مالیاتی وجود دارد؟
خیر، منظور از قانون جدید دادرسی مالیاتی، آخرین اصلاحات قانون مالیات های مستقیم است که ملاک مراحل دادرسی قرار می گیرد و قانون مستقل جدیدی برای دادرسی تصویب نشده است.
ممکن است برای شما مفید باشد:
سقف معافیت مالیاتی مشاغل در سال ۱۴۰۳
برای تولید محتوا متنی می توانید به تیم تکمان دیجیتال سرویس مراجعه کنید
توضیحاتتون مثل یه نقشه راه بود، مرحله به مرحله منو جلو برد.
ممنونم از کامنت شما خانم توکلی سعی ما بر همین هست که همه دوستان رو مرحله به مرحله راهنمایی کنیم