اضهارنامه عملکرد و ارزش افزوده
اظهارنامه عملکرد و ارزش افزوده به عنوان دو ابزار اساسی در سیستم مالیاتی ایران، برای محاسبه و تسویه مالیات‌های مربوط به درآمد و مصرف استفاده می‌شوند.
- اظهارنامه عملکرد: این اظهارنامه به منظور گزارش سود و زیان سالانه یک کسب‌وکار و محاسبه مالیات بر درآمد آن ارائه می‌شود. بر اساس این اظهارنامه، مالیات بر سود کسب‌وکار محاسبه و باید به سازمان امور مالیاتی پرداخت شود.
- اظهارنامه ارزش افزوده: این اظهارنامه مربوط به مالیات غیرمستقیمی است که بر اساس تفاوت بین قیمت خرید و فروش کالاها یا خدمات محاسبه می‌شود. مالیات بر ارزش افزوده در هر مرحله از تولید و توزیع کالا یا خدمات وصول می‌شود و مصرف‌کننده نهایی آن را پرداخت می‌کند.
در این راستا، تکس فارس به شما کمک می‌کند تا فرآیند تکمیل و ارسال این اظهارنامه‌ها را به‌طور دقیق و به موقع انجام دهید، از تخلفات مالیاتی جلوگیری کنید و از مزایای قانونی این مالیات‌ها بهره‌مند شوید.
مالیات بر عملکرد چیست؟
مالیات بر عملکرد نوعی مالیات مستقیم است که از سود خالص یک شخص حقیقی یا حقوقی در طول یک دوره مالیاتی خاص، معمولاً یک سال، دریافت می‌شود. به عبارت ساده‌تر، این مالیات بر اساس درآمدها و هزینه‌های یک واحد اقتصادی محاسبه می‌شود. در این فرآیند، هزینه‌ها از درآمد کسر شده و پس از محاسبه سود خالص، مبلغ مالیات بر اساس نرخ مشخصی محاسبه و توسط مودی (پرداخت‌کننده مالیات) به سازمان امور مالیاتی پرداخت می‌شود.
این مالیات به‌طور مستقیم به فعالیت‌های اقتصادی و مالی یک فرد یا شرکت ارتباط دارد و از آنجایی که بر پایه سود محاسبه می‌شود، نقش مهمی در تأمین منابع مالی دولت ایفا می‌کند. برای مودیان حقوقی (شرکت‌ها) و حقیقی (افراد)، ارسال اظهارنامه عملکرد در مهلت مقرر الزامی است.
مالیات بر ارزش افزوده چیست؟
مالیات بر ارزش افزوده یا VAT (Value Added Tax) نوعی مالیات غیرمستقیم است که بر اساس اختلاف میان ارزش خرید و فروش کالاها و خدمات محاسبه می‌شود. به عبارت دیگر، در هر مرحله از زنجیره تولید و توزیع، مالیات بر ارزش افزوده از فروشنده گرفته می‌شود، اما مصرف‌کننده نهایی است که هزینه این مالیات را پرداخت می‌کند. در این سیستم، فروشندگان به دولت مالیات‌های دریافتی از مصرف‌کنندگان را انتقال می‌دهند.
مالیات بر ارزش افزوده معمولاً به‌صورت فصلی یا دوره‌ای از فروشندگان یا تولیدکنندگان دریافت می‌شود و از آنجا که تمام فرآیندهای تولید و توزیع را در بر می‌گیرد، در هر مرحله از زنجیره ارزش افزوده محاسبه می‌شود. یکی از ویژگی‌های مهم مالیات بر ارزش افزوده، جلوگیری از فرار مالیاتی است، چرا که از تمامی فروشندگان در مراحل مختلف درخواست می‌شود تا مالیات را به دولت واریز کنند.
تفاوت مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بر عملکرد
مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بر عملکرد دو نوع مالیات مختلف هستند که به‌طور مستقیم بر فعالیت‌های اقتصادی تاثیر می‌گذارند. در ادامه، تفاوت‌های کلیدی این دو نوع مالیات توضیح داده می‌شود:
۱ .ماهیت مالیات:
- مالیات بر ارزش افزوده: این نوع مالیات یک مالیات غیرمستقیم است که در هر مرحله از تولید و توزیع کالا یا خدمات اعمال می‌شود. به عبارت ساده‌تر، این مالیات از هر فردی که کالایی می‌فروشد یا خدمتی ارائه می‌دهد، در هر مرحله از فرآیند تولید تا مصرف، دریافت می‌شود و نهایتاً مصرف‌کننده نهایی آن را پرداخت می‌کند.
- مالیات بر عملکرد: این نوع مالیات یک مالیات مستقیم است که از سود خالص شخص یا شرکت در پایان سال مالی محاسبه می‌شود. به عبارتی دیگر، این مالیات از درآمدهای یک فرد یا شرکت پس از کسر هزینه‌ها و سایر موارد محاسبه می‌شود و به‌طور مستقیم بر سود و درآمد مودی اعمال می‌شود.
۲. مبنای محاسبه مالیات:
- مالیات بر ارزش افزوده: این مالیات بر اساس تفاوت قیمت خرید و فروش کالا یا خدمات محاسبه می‌شود. به عبارت دیگر، از هر مرحله‌ای که کالا یا خدمت به فروش می‌رسد، مالیات بر ارزش افزوده از خریدار دریافت شده و توسط فروشنده به دولت پرداخت می‌شود.
- مالیات بر عملکرد: این مالیات بر اساس سود خالص کسب‌وکار محاسبه می‌شود. سود خالص پس از کسر هزینه‌ها، درآمدها و سایر شرایط مالی محاسبه می‌شود و بر اساس آن مالیات پرداخت می‌شود.
۳ .نوع پرداخت‌کننده:
- مالیات بر ارزش افزوده: در این نوع مالیات، خریدار نهایتاً مالیات را پرداخت می‌کند، اما به‌طور رسمی این مالیات توسط فروشنده یا تولیدکننده جمع‌آوری و به دولت منتقل می‌شود.
- مالیات بر عملکرد: این مالیات به‌طور مستقیم از درآمد کسب‌وکار یا شخص محاسبه می‌شود و مودی خود مسئول پرداخت آن است.
۴ .زمان پرداخت مالیات:
- مالیات بر ارزش افزوده: این مالیات به‌طور معمول به صورت دوره‌ای (مثلاً فصلی یا ماهانه) پرداخت می‌شود. فروشندگان باید پس از دریافت مالیات از خریداران، این مبلغ را به دولت انتقال دهند.
- مالیات بر عملکرد: این مالیات معمولاً یک‌بار در پایان سال مالی محاسبه می‌شود و مودی باید آن را پس از محاسبه سود و زیان سالانه خود، در قالب اظهارنامه مالیاتی ارسال کند.
۵ .هدف و تأثیر اقتصادی:
- مالیات بر ارزش افزوده: هدف اصلی این نوع مالیات تأمین درآمد برای دولت از طریق مصرف کالاها و خدمات است. این مالیات معمولاً برای کاهش فرار مالیاتی و افزایش شفافیت در فرآیندهای اقتصادی طراحی شده است.
- مالیات بر عملکرد: هدف اصلی این مالیات، تأمین درآمد برای دولت از طریق سود حاصل از فعالیت‌های اقتصادی است و به‌طور مستقیم بر کسب‌وکارها و درآمدهای فردی تأثیر می‌گذارد.
۶ .گروه‌های مشمول:
- مالیات بر ارزش افزوده: تقریباً تمام فعالان اقتصادی اعم از فروشندگان، تولیدکنندگان، واردکنندگان و صادرکنندگان که به فروش کالا یا خدمات می‌پردازند، مشمول این مالیات می‌شوند.
- مالیات بر عملکرد: این نوع مالیات بیشتر بر اشخاص حقیقی و شرکت‌ها با توجه به میزان سود خالص آنها اعمال می‌شود.
در نهایت، تفاوت اصلی میان مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بر عملکرد در نوع مالیات (مستقیم یا غیرمستقیم)، نحوه محاسبه و زمان پرداخت آن است. مالیات بر ارزش افزوده بیشتر بر فرآیند مصرف تمرکز دارد و به‌صورت دوره‌ای دریافت می‌شود، در حالی که مالیات بر عملکرد بر سود حاصل از فعالیت‌های اقتصادی متمرکز است و یک‌بار در سال محاسبه و پرداخت می‌شود.
تکس فارس با ارائه خدمات تخصصی در زمینه مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بر عملکرد، به شما کمک می‌کند تا محاسبات مالیاتی خود را دقیق و به‌موقع انجام دهید. از تهیه و ارسال خودکار اظهارنامه‌های مالیاتی تا مشاوره و رفع مشکلات مالیاتی، تکس فارس همیشه در کنار شماست تا با اطمینان کامل از رعایت قوانین مالیاتی بهره‌مند شوید.