ماده ۱۰۱ قانون مالیات های مستقیم

اگه میخواهی بدونی که ماده ۱۰۱ قانون مالیات های مستقیم چی میگه و نحوه محاسبه اش به چه صورته و چه مشاغلی معاف هستن این مقاله رو بخون

همه‌چی درباره ماده ۱۰۱ قانون مالیات‌های مستقیم + جدول معافیت ۱۴۰۴

اگه صاحب یه کسب‌وکار کوچیک یا فریلنسری، حتماً اسم ماده ۱۰۱ قانون مالیات‌های مستقیم به گوشت خورده. توی این ماده، یه سری معافیت مالیاتی برای اشخاص حقیقی در نظر گرفته شده که کمک می‌کنه مالیات کمتری بدی یا حتی کلاً معاف بشی. تو این مطلب از تکس فارس قراره خیلی ساده و شفاف درباره این قانون حرف بزنیم.

---

ماده ۱۰۱ قانون مالیات‌های مستقیم چیه؟

ماجرا از این قراره که طبق ماده ۱۰۱، اگه شغل یا درآمد شخصی داری و سر وقت اظهارنامه مالیاتی‌تو به اداره مالیات بدی، یه بخش از درآمد سالیانه‌ت از پرداخت مالیات معاف میشه. این عدد معافیت، هر سال توی قانون بودجه مشخص میشه. یعنی تا یه سقف مشخص، مالیات نمی‌دی و اگه درآمدت از اون بیشتر باشه، فقط به بخش اضافه‌ش باید طبق نرخ‌های ماده ۱۳۱ مالیات بدی.

---

معافیت مالیاتی ماده ۱۰۱ برای سال ۱۴۰۴ چقدره؟

طبق بند ث تبصره ۱ قانون بودجه ۱۴۰۴، اونایی که زیرمجموعه ماده ۱۰۱ هستن (یعنی مشاغل و افراد حقیقی)، تا سقف ۲ میلیارد ریال از مالیات معاف هستن. این تصمیم برای اینه که فشار مالیاتی روی قشر متوسط و کم‌درآمد کمتر بشه و تولید داخلی یه نفسی بکشه.

---

یه نکته خیلی مهم!

این معافیت فقط مخصوص اشخاص حقیقی شاغله؛ یعنی اونایی که خودشون برای خودشون کار می‌کنن یا یه کسب‌وکار کوچیک دارن. ولی اگه حقوق‌بگیر هستی (مثلاً کارمند یه شرکت)، مشمول این ماده نمی‌شی و برات ماده ۸۴ اعمال میشه. البته بعضی‌وقت‌ها سقف معافیت‌های این دو ماده به هم نزدیک بوده، اما بازم دو قانون کاملاً جداگونه‌ان.

---

چجوری معافیت ماده ۱۰۱ رو حساب کنیم؟ (همراه با مثال ساده و کاربردی)

اگه درآمدت از یه حد مشخص بیشتر باشه، باید مالیات بدی. ولی خبر خوب اینه که با ماده ۱۰۱ قانون مالیات‌های مستقیم، بخشی از درآمدت از مالیات معاف میشه. حالا سوال اینجاست که چجوری این معافیت رو حساب کنیم و بفهمیم چقدر باید مالیات بدیم؟ تو این مطلب از تکس فارس با یه مثال کاملاً ساده همه چیزو برات روشن می‌کنیم.

---

فرمول ساده برای محاسبه مالیات بعد از معافیت ماده ۱۰۱

اگه بخوای بدونی مالیاتی که باید بدی چقدره، کافیه از فرمول زیر استفاده کنی:

مالیات = نرخ ماده ۱۳۱ × (درآمد مشمول مالیات − معافیت ماده ۱۰۱)

حالا بیایم مرحله به مرحله این فرمول رو با یه مثال واقعی توضیح بدیم.

---

۱. درآمد مشمول مالیات یعنی چی؟

فرض کن یه کسب‌وکار کوچیک داری، مثلاً فروشگاه یا خدمات آنلاین. درآمدی که از فروش یا خدمات به دست میاری، اول باید ازش هزینه‌هایی مثل اجاره، خرید مواد اولیه، حقوق کارمندان و… رو کم کنی. چیزی که بعدش می‌مونه، میشه درآمد مشمول مالیات.

مثلاً اگه تو سال ۱۴۰۴، فروشت شده ۳ میلیارد ریال و خرج‌هات هم ۱ میلیارد ریال بوده، درآمد مشمول مالیاتت میشه:

۲ میلیارد ریال = ۳ میلیارد − ۱ میلیارد

---

۲. معافیت ماده ۱۰۱ چقدره؟

طبق قانون بودجه ۱۴۰۴، تا ۲ میلیارد ریال از درآمد مشمول مالیاتت از پرداخت مالیات معافه. یعنی اگه مثل مثال بالا، درآمدت دقیقاً ۲ میلیارد باشه، دیگه هیچ مالیاتی پرداخت نمی‌کنی. خلاص!

---

۳. حالا اگه درآمدت از معافیت بیشتر بود چی؟

اگه درآمدت از اون سقف بیشتر باشه، باید به اضافه‌ش مالیات بدی. ولی نه به یه نرخ ثابت! بلکه طبق نرخ‌های پلکانی ماده ۱۳۱. این نرخ‌ها برای سال ۱۴۰۴ اینطوری‌ان:

• تا ۲ میلیارد ریال: معاف طبق ماده ۱۰۱

• از ۲ تا ۴ میلیارد ریال: ۲۰ درصد مالیات

• بالای ۴ میلیارد ریال: ۲۵ درصد مالیات

---

یه مثال خیلی واضح و کاربردی

فرض کن درآمد مشمول مالیاتت ۲.۵ میلیارد ریاله. حالا معافیت ماده ۱۰۱ رو کم می‌کنیم:

۲.۵ − ۲ = ۰.۵ میلیارد ریال

حالا این ۵۰۰ میلیون ریال باقی‌مونده طبق نرخ ماده ۱۳۱ مشمول مالیاته. چون تو بازه ۲ تا ۴ میلیارد ریاله، نرخ مالیاتش میشه ۲۰٪.

۵۰۰ میلیون × ۲۰٪ = ۱۰۰ میلیون ریال مالیات

یعنی تو این مثال، باید ۱۰۰ میلیون ریال مالیات بدی.

جدول معافیت ماده ۱۰۱ قانون مالیات‌های مستقیم

اگه کسب‌و‌کار داری یا فریلنسر هستی و با مالیات سروکار داری، بهتره بدونی که ماده ۱۰۱ قانون مالیات‌های مستقیم می‌تونه برات یه نفس راحت باشه! چون یه مبلغ مشخصی از درآمدت رو معاف از مالیات می‌کنه. اینم یه جدول خلاصه‌شده از میزان این معافیت توی چند سال گذشته:

چه کسانی می‌تونن از ماده ۱۰۱ استفاده کنن؟

حالا شاید بپرسی این معافیت شامل چه افرادی می‌شه؟ اگه تو یکی از گروه‌های زیر هستی، احتمالاً می‌تونی ازش استفاده کنی:

• اشخاص حقیقی که صاحب شغلن: اگه به صورت انفرادی فعالیت اقتصادی داری و اظهارنامه مالیاتی رو سر وقت بدی، می‌تونی از معافیت استفاده کنی.

• شرکای مشارکت‌های مدنی: توی شراکت‌های مدنی، حداکثر دو نفر می‌تونن از معافیت بهره ببرن. اگه شرکا زن و شوهر باشن، فقط یکی از اون‌ها می‌تونه معاف بشه.

• وراث در شراکت قهری: اگه یکی از شرکا فوت کنه، ورثه می‌تونن از معافیت سهم اون فرد استفاده کنن. البته بین خودشون تقسیم می‌شه.

• کسایی که چند شغل دارن: اگه چندتا مغازه یا بیزینس داری، فقط برای یکی‌ش معاف می‌شی. درآمد بقیه رو بعد از کم‌کردن یه معافیت، باید مالیات بدی.

چه کسانی نمی‌تونن از ماده ۱۰۱ استفاده کنن؟

خب حالا بریم سراغ اونایی که شامل این ماده نمی‌شن:

• حقوق‌بگیرها: چون شامل ماده ۸۴ هستن، نمی‌تونن از ماده ۱۰۱ استفاده کنن.

• اشخاص حقوقی: شرکت‌ها و مؤسسات جزو این ماده نیستن، و مالیاتشون طبق قوانین خودشون حساب می‌شه.

• کسایی که اظهارنامه نمی‌دن: اگه اظهارنامه مالیاتی‌تو به‌موقع تحویل ندی، دیگه نمی‌تونی روی این معافیت حساب باز کنی.

جمع‌بندی دوستانه از طرف تکس فارس

در کل، ماده ۱۰۱ قانون مالیات‌های مستقیم یه فرصت خوب برای صاحبان مشاغله تا از بخشی از درآمدشون مالیات ندن و یه نفس راحت بکشن! با بالا رفتن سقف معافیت تو سال ۱۴۰۴ به ۲ میلیارد ریال، عملاً یه کمک حسابی به کسب‌وکارهای کوچیک شده. فقط یادت نره برای استفاده از این معافیت باید حتماً اظهارنامه‌تو به‌موقع ثبت کنی و حساب و کتاب درآمد و هزینه‌هاتو هم مرتب نگه‌داری.

برای اطلاعات بیشتر، همیشه می‌تونی از مشاورای حرفه‌ای تکس فارس کمک بگیری!

حسابداری مالیاتی

قرارداد کار معین

برای تولید محتوا متنی می توانید به تیم تکمان دیجیتال سرویس مراجعه کنید